Marilyn

“Ik ga sterven.” Het zijn geen woorden die je verwacht te horen uit de mond van een mooie 22- jarige jonge vrouw. Ruim 4 jaar lang heeft de dood een gruwelijk kat-enmuisspelletje gespeeld met Marilyn. Momenten van pijn en sombere vooruitzichten werden afgewisseld met momenten van hoop. Vorige week had de dood genoeg van zijn morbide spel en rukte hij Marilyn weg uit dit bestaan. Diezelfde week bereikte ons het nieuws dat Ben Nuboer ons eveneens was komen te ontvallen. Ben en Marilyn hebben de strijd verloren van dezelfde gruwelijke ziekte. Ogenschijnlijk was dit de enige overeenkomst tussen de twee. Bij Ben kwamen de kranten papier tekort om de vele overlijdensberichten en adhesiebetuigingen af te drukken. Voor Marilyn waren er welgeteld 2 kleine berichtjes, weggemoffeld en letterlijk in de schaduw van Ben. Terwijl Ben in een Amerikaans ziekenhuis een topbehandeling kreeg, lag Marilyn in een lokaal ziekenhuis weg te rotten.

Marilyn kwam uit een eenvoudig gezin en heeft geen fabrieken gebouwd, had geen bestuursfuncties en was geen rotarian. De behandeling in het ziekenhuis was dan ook navenant. Door een blunder van het medisch personeel geraakte ze in een vrijwel comateuze staat. Daarnaast trof haar familie haar regelmatig badend in het zweet en met uitdrogingsverschijnselen aan, omdat het ziekenhuispersoneel vergeten was de gordijnen te sluiten en zij urenlang in de brandende zon lag. Toch was er een overeenkomst tussen Marilyn en Ben. Ben had een enorme drive en wilskracht die bergen kon verzetten. Marilyn had dezelfde kracht op haar manier. Ze putte kracht uit haar geloof en was ervan overtuigd dat dit leven niet alles was en dat haar Schepper andere plannen heeft met haar en met ons bestaan. De manier waarop iemand de dood onder ogen ziet, zegt veel over het karakter van een persoon. Terwijl Marilyn zich realiseerde dat haar dagen op aarde geteld waren, bleef ze sterk en vrolijk. “Niet verdrietig zijn! We zien elkaar spoedig weer terug.” Het getuigt niet alleen van een enorm geloof, maar ook van een enorme kracht om op zo een jonge leeftijd de dood recht in de ogen te kunnen kijken en te lachen. 

Op de begrafenis van Marilyn keek ik naar de andere aanwezigen. Geen klinkende namen, directeuren, politici of andere ‘boven ons gestelden’. Het was een sobere plechtigheid met een eenvoudige, maar mooie en aanmoedigende toespraak over het korte leven van Marilyn en haar dromen. De moeder van Marilyn stond met een glimlach op haar gezicht en gaf de mensen die kwamen condoleren een omhelzing en een aanmoedigend en vertroostend woord. Het was de omgekeerde wereld. Je zag hoe trots ze was op haar dochter en dat ze in de geest van Marilyn dezelfde kracht en energie wilde doorgeven aan anderen. Terwijl we langs de kleine kist schuifelden met een foto van Marilyn daarop, schoot ik vol. De tranen stonden in mijn ogen en ik had een brok in mijn keel. Als ik iets zou zeggen, zou ik uitbarsten in tranen en gesnik. Ik gaf de moeder een hand en stootte een paar keelklanken uit. Ze zag de tranen in mijn ogen. Ze glimlachte en vervolgens omhelsden we elkaar. Marilyn had geen klinkende titels en heeft geen multinational opgezet, maar in haar eigen universum heeft ze het hart van velen beroerd en is ze een bron van inspiratie. Rust zacht Marilyn en mag Jehovah je gedenken.

De eeuwige slaaf

De met Nederlands belastinggeld overgesubsidieerde beroepsklager Sandew Hira en de strijdlustige Barryl Biekman, voorzitter van het Nederlandse Landelijk Platform Slavernijverleden, hebben samen met de Nederlandse Tweede Kamerleden Harry van Bommel en Mariko Peters hun zinnen gezet op de Gouden Koets waarin koningin Beatrix traditiegetrouw op Prinsjesdag door Den Haag rijdt. Op de zijpanelen van de uit 1898 daterende koets, staan afbeeldingen van halfnaakte zwarte en gekleurde mensen die goederen afdragen aan witte mensen. Een herinnering aan een koloniaal verleden waar we met de bril van vandaag met recht bedenkelijk en met gemengde gevoelens op terug kunnen kijken. Helaas doen veel van de mensen die zich opwerpen als voorvechters van de ‘zwarte zaak’ deze zaak meer kwaad dan goed.

Wat moet je met een groep mensen die boeken verbranden vanwege de titel ‘Negerboek? Of een proceszaak aanspannen tegen een gerenommeerd woordenboek om het woord neger te schrappen? Die de fabrikant van de heerlijke Negerzoen dwingen deze eeuwenoude naam te veranderen en terloops ook nog eens een rekening indienen van 50 miljard euro vanwege de slechte behandeling die onze voorouders ruim 300 jaar geleden hebben ondergaan? Hira noemt Van Bommel een voorbeeldig lichtpunt van de Nederlandse beschaving. Ik heb flink gelachen. Dezelfde Van Bommel die tijdens een anti-Israël-demonstratie broederlijk naast de antisemiet Gretta Duisenberg liep en vrolijk opriep tot een intifada tegen Israël terwijl zijn mededemonstranten enthousiast ‘Hamas, Hamas alle Joden aan het gas’ zongen. Het leverde hem een proces op waarbij de zaak pas werd geseponeerd toen hij aangaf een geweldloze(!) intifada te bedoelen. Dan Peters. Zij is momenteel verwikkeld in een corruptieschandaal waarbij zij ervan wordt verdacht haar minnaar op onrechtmatige wijze grote sommen subsidie te hebben toebedeeld. In haar politieke doodstrijd heeft ze waarschijnlijk nog even gemeend goodwill te kunnen kweken bij de negertjes en de rest van haar sandalen dragende achterban. Een fraai gezelschap heeft men uitgekozen als medestrijders voor de ‘zwarte zaak’. Show me who your friends are, and I’ll tell you who you are. 

Het is irriterend als mensen een claim leggen op het monopolie van het zwart zijn en op de strijd voor de ‘zwarte zaak’. Wanneer anderen een afwijkende mening hebben of kritiek hebben op de manier hoe zaken worden gebracht of aangepakt, worden ze uitgemaakt voor Uncle Tom- negers of worden ze beticht van koloniaal denken en het willen pleasen van hun oude meesters. Te zot voor woorden. Veel van mijn generatiegenoten hebben zich verdiept in het verleden en hebben respect voor de strijd die vele voorvechters hebben gevoerd zodat wij nu in een positie verkeren om alles te kunnen bereiken waar onze voorouders slechts van konden dromen. Velen van ons zijn sterke mannen en vrouwen in de maatschappij die niet gebukt gaan onder de mentale ketenen die Hira en de zijnenons willen aanpraten. Bij deze dan ook aan hen het verzoek om niet meer namens de ‘zwarte gemeenschap’ te spreken maar slechts à titre personnel. Hira en zijn collega’s zijn relikwieën uit de jaren 60 die nog steeds een strijd voeren tegen de slechte en onderdrukkende ‘witte man’ en het liefst elk gebouw, kunstwerk of herinnering uit het slavernijverleden willen uitwissen of demoniseren. Het voorstel is gedaan om de zijpanelen te verwijderen en op te slaan in het Rijksmuseum. Goed plan. Wellicht kan er ook plaats worden vrijgemaakt voor enkele andere oude relikwieën.

I have a dream

Er is ingebroken bij een vriendin van me. Dit feit is op zich niet zo bijzonder aangezien in Suriname dagelijks mensen bezoek krijgen van het dievengilde. Sterker nog, diezelfde week viel nog twee andere vrienden de twijfelachtige eer ten deel om hun met bloed, zweet en tranen bijeen vergaarde spullen onvrijwillig kwijt te raken. Een tomeloze energie en ijver kan de heren boeven niet worden ontzegd. Hoe welvarend zou ons mooie landje wel niet zijn geweest als deze heren dezelfde ijver aan de dag zouden leggen bij het opzetten van een bedrijfje of bij een reguliere baan? Naast de gebruikelijke spullen als camera’s, laptops en juwelen is mijn vriendin een complete digitale fotocollectie van haar dochter kwijtgeraakt. De geboorte, de eerste lach, de eerste stapjes, vakanties en nog meer. Een verlies dat niet in geld valt uit te drukken. “Henry, ik haat die beesten!” Wat voor troostende woorden zeg je op zo een moment?

Ik ben een overtuigd misantroop en dit soort gebeurtenissen sterken mij weer in mijn overtuiging dat de meeste mensen niet deugen. Lees een weekje de krant. Gewelddadige overvallen op gezinnen en bejaarden. Personeel dat een overval fingeert en een groot bedrag van de werkgever ontvreemdt. Mannen die hun vrouw uit jaloezie een kogel door het hoofd schieten of in brand steken. Politici die zichzelf schaamteloos verrijken terwijl de meeste gezinnen niet weten hoe ze de maand moeten doorkomen. Ben ik te negatief? Zelfs God verzucht in de bijbel dat de kroon van zijn schepping er wel een heel erg rotzooitje van maakt. Van al deze ellende zou je spontaan aan de fles geraken, ware het niet dat door de recente accijnsverhogingen het wegdrinken van frustraties, ergernis en verdriet slechts is weggelegd voor de welgestelden onder ons.

Toch word ik soms aangenaam verrast. Tussen het puin in het door een aardbeving en tsunami getroffen gebied in Japan, hebben burgers en reddingswerkers voor miljoenen aan geld en waardevolle spullen gevonden en dit keurig overgedragen aan de autoriteiten. Dit in een gebied waar complete dorpen zijn weggevaagd en de inwoners zich vermoedelijk onder de 28.000 doden bevinden. Het leverde voor mij een van de mooiste televisiereportages op. Een Westerse televisieploeg interviewde met behulp van een tolk een man die net een gevonden kluis had ingeleverd. Via de tolk werd de man gevraagd waarom hij de kluis niet zelf had gehouden aangezien de eigenaar waarschijnlijk toch dood was. De man keek verward naar de tolk en er ontstond een kort maar heftig gesprekje tussen de tolk en de man, waarna de tolk het antwoord op bijna dezelfde verontwaardigde toon vertaalde: “Het is niet mijn kluis. Hoe zou ik die dus ooit kunnen houden?” Prachtig! Ik zie al taferelen voor me dat in de aankomende regentijd de hele stad onder water stroomt en Surinamers al het geld en waardevolle bezittingen die zij vinden inleveren bij de autoriteiten die op hun beurt op zoek gaan naar de rechtmatige eigenaars. Dit zijn de momenten dat ik weer hoop krijg in de mensheid. 
I have a dream.

Het gelijk van With

Je kunt zeggen wat je wil van Julian With, maar hij weet wel een product aan de man te brengen. Zelfs wanneer hij een binnenlandse schone naakt op de voorkant van zijn nieuwste boek Het komt nooit meer goedhad geplaatst, had hij niet zo een publiciteit gekregen als nu. In essentie komt zijn boek er op neer dat er sprake is van intellectueel onvermogen bij de zwarte Surinamer, dat deze verstrikt is geraakt in allerlei dwaze ideeën en door krabbenmentaliteit en misplaatste trots zijn eigen ontwikkeling in de weg staat en als gevolg daarvan door andere bevolkingsgroepen voorbij wordt gestreefd. Toe maar. Ondertussen schoffeert hij nog even de halve Surinaamse intelligentsia, maakt eenieder die het niet met hem eens is uit voor idioot en heeft zelfs het lef de door mij zeer geliefde en beminde hoofdredacteur van de Ware Tijd op de korrel te nemen. De vlegel!

Een paar exen zullen waarschijnlijk bulderend van het lachen tegen de vlakte gaan bij mijn volgende uitspraak, maar ik ben een makkelijk mens. Wanneer ik fout ben, geef ik dat grif toe. Wanneer ik iemand onrecht heb aangedaan, ben ik er snel bij om mijn excuses aan te bieden. Ook wanneer iemand gelijk heeft, kan ik de persoon in kwestie dat gelijk in elke gewenste vorm geven. Maar in incidentele gevallen bijt ik liever mijn tong af dan iemand zijn gelijk te geven. Dit gevoel heb ik met Julian With. Ook al heeft hij wellicht op enkele punten gelijk, het irriteert me mateloos om hem in de Nederlandse media te horen afgeven op de zwarte Surinaamse gemeenschap. Ik hoor het gegniffel al van de bakra’s om die zogenaamde zwarte geleerde die flink afgeeft op die andere zwartjes in Suriname en alles zegt wat zij al eeuwenlang denken.En toch.


Deze hele discussie deed me denken aan iets wat ik jaren geleden meemaakte, toen ik enige tijd buiten de stad woonde. Dagelijks reed er een hindostaanse familie in een busje voorbij die Surinaamse groente verkocht aan mensen in de buurt. Hun klantenkring bestond voornamelijk uit creolen. Ik was op zijn zachtst gezegd flabbergasted. Dit was een gebied waar iedereen de beschikking had over een lap grond. In een land waar je als je op de grond spuugt je de volgende dag op die plek een wuivende Koningspalm aantreft, waar de meest gezonde groente letterlijk in de goot voor je huis groeit, gaven mensen geld uit om groente te kopen!


Met de voorgaande ervaring in mijn achterhoofd zou de recent gedane charmante uitspraak van een directeur van een parastataal bedrijf (!) mij plausibel in de oren moeten klinken:“Blakaman hebben hun tijd gehad, den no sabi meki moni, nu is het tijd voor de hindostanen.”Julian With zal gesmuld hebben van deze uitspraak. Gelukkig zie ik genoeg ontwikkelingen binnen met name de private sector van jonge creolen die wel hard werken en die wel een positieve invloed op hun omgeving hebben. Is het dan allemaal onzin en doemdenken wat Julian With uitkraamt? Schoorvoetend moet ik toegeven dat hij op enkele punten wel degelijk gelijk heeft. Maar ach, zelfs een defecte klok heeft twee keer per dag gelijk.