Gedelete vriendschap

Een paar levens geleden volgde ik met een paar andere jonge management trainees een cursus etiquette. Een belangrijk onderdeel van de cursus was de keuze van het gespreksonderwerp tijdens een zakenlunch. Seks is taboe. Jouw escapades met vrouwen der horizontale geneugten zullen waarschijnlijk niet in goede aarde vallen bij een keurige huisvader. Hetzelfde geldt voor religie. Als jij je gram zit te spuien over het kindermisbruik binnen de katholieke kerk en je voorstelt de kerk als zijnde een pedofielennetwerk te sluiten, kan dit ook je kansen op een lucratief contract ruïneren als de klant een devoot katholiek is die iedere week in de kerk op zijn knieën met tranen in de ogen het Kyrie Eleison zit te zingen. De absolute afrader is politiek. Hoe emotioneel beladen dit onderwerp is, hebben we de afgelopen week met de amnestiediscussie kunnen ervaren. Het flinterdun korstje dat de afgelopen jaren over de 8 december wond was gegroeid, is bruut weggekrabd en de etter vloeit weer rijkelijk door de maatschappij.

De 8 Decembermoorden werden meestal rond de verkiezingen afgestoft en gebruikt als politieke speelbal. Enkel door de inzet van de nabestaanden is de verjaring van de moorden gestuit en uiteindelijk is een proces begonnen. Daarmee is de zaak uit handen van de politiek genomen en het is terechtgekomen op de plek waar het thuishoort, de groene tafel. Vanwege de lafheid en geveinsde amnesie van veel verdachten is het maar de vraag of de waarheid naar boven zal komen. Feit is wel, dat er de afgelopen dagen klaarblijkelijk zaken naar boven zijn gekomen die enkele van de verdachten zeer zenuwachtig hebben gemaakt.

Ik geloof niet in het mythologiseren van de 15 slachtoffers van 8 december. Ieder jaar worden ze meer en meer wonderbaarlijke en heroïsche daden toegedicht en worden de mannen bijna heilig verklaard. Wat de moorden voor mij juist zo verschrikkelijk maakt, is dat de meesten van hen juist normale vaders, broers en zonen waren zoals een ieder die heeft. Datgene wat hen echter onderscheidde, is dat zij de moed hadden om kritisch te zijn en te vechten voor waar zij in geloofden. Dit vechten deden zij niet door naar wapens te grijpen of aanslagen te beramen zoals Cliff Limburg, de endeldarm van de regering, jongeren via de radio probeert wijs te maken. Het enige wapen dat mijn oom Bram Behr hanteerde was zijn pen. Dat deed hij zeer bedreven door misstanden zoals corruptie, wanbeleid en zelfs moord door het toenmalige militaire bewind aan de kaak te stellen. Zijn kritische pen heeft hem het leven gekost. Hetzelfde geldt voor de anderen. Journalisten, juristen, decanen die hun werk goed deden en hun hart op de juiste plaats hadden. Na midden in de nacht uit hun huis te zijn gesleept, zijn de mannen alvorens te zijn gemarteld en vernederd in een orgie van geweld afgeslacht. Het verhaaltje van op de vlucht neergeschoten is dankzij het forensisch onderzoek al onderuit gehaald. De onzinnige verhalen die nu worden verteld over gewapend verzet zijn wederom laffe pogingen om de moordpartij goed te praten en naïeve jongeren en goedgelovigen zand in de ogen te strooien. Wee degene die poogt wat krom is, recht te praten.

Net als dertig jaar geleden zijn de afgelopen week veel vriendschappen verbroken. Ook ik heb onder andere op Facebook een paar mensen gedelete. Ik verwacht van vrienden niet alleen gezond verstand, maar ook bepaalde morele waarden en ethiek. De discussie rond de Decembermoorden heeft niets met politiek te maken, maar is een discussie over goed en kwaad. Iemand die de moorden om wat voor redenen dan ook probeert goed te praten, kan onmogelijk tot mijn vriendenkring behoren. Familie krijg je, maar vrienden kan je kiezen. En indien nodig gelukkig ook weer deleten.

Amnestie

Ik vrees dat ik mijn verontschuldigingen moet aanbieden aan couppleger en medeverdachte in het 8 decemberproces, Ruben Rozendaal. Ik had reikhalzend uitgekeken naar het aangekondigde interview dat de Parbode met hem had in de hoop dat er schokkende onthullingen en details naar buiten zouden komen. In plaats daarvan kwam er een beeld naar voren van iemand die in de jaren tachtig samen met zijn medecoupplegers flink wat geld en bezittingen had vergaard en met de rest van De groep van 16 als koningen regeerden en van het leven genoten.

 “Ik was vrij. Ik was een player. Vrouwen waren en zijn mijn hobby!” aldus Rozendaal in het interview. Dertien kinderen bij zeven vrouwen is het bewijs dat hij zijn hobby serieus nam. Dankzij zijn band met Bouterse verkreeg Rozendaal grond en kapitaal en kocht hij bedrijven. 

Het onderhouden van dertien kinderen en daarnaast ook nog een dure hobby als het verzamelen van vrouwen hakt er financieel behoorlijk in. En aangezien je zakelijk inzicht niet kan verkrijgen met de loop van een Uzi zat Rozendaal al spoedig financieel aan de grond. Nu hij moet rondkomen van een miserabele uitkering van een paar honderd Surinaamse dollars en op de koop toe ook nog een nierpatient is, schijnt plotseling zijn geweten te gaan knagen. Hij voelt zich in de steek gelaten door zijn voormalige strijdmakkers. Eerdere getuigenverklaringen van zijn kant trekt hij in en plots richt hij zijn pijlen op Bouterse. Deze zou volgens Rozendaal wel degelijk aanwezig zijn geweest in het fort terwijl er al stapels lijken lagen. Ook zou Bouterse hem recentelijk hebben benaderd en beloftes hebben gedaan als hij zijn mond zou houden. 

Het kwam bij mij allemaal een beetje ongeloofwaardig over en het klonk als de woorden van een verbitterd man die het niet kan uitstaan dat zijn voormalige strijdmakkers hem berooid hebben achtergelaten en hem niet laten mee eten van de koek. Totdat maandagavond laat het nieuws binnenkwam van het indienen van het voorstel ter aanpassing van de amnestiewet. Er zal amnestie worden verleend voor alle betrokkenen rond de gebeurtenissen van 8 december 1982. Totale verbijstering en een schok voor een ieder met ook maar een greintje moreel besef in het lijf. Goed, je hoeft niet bepaald een helder licht te zijn om te beseffen dat er na een eventuele veroordeling van de rechtbank er één of andere gratieregeling zou komen. Maar er is nog niet eens een uitspraak en nu komt men al paniekerig met een amnestieregeling.

Volgens de indieners is er maatschappelijke rust nodig om de ontwikkeling van het land ter harte te nemen. Dit is als een slaaptabletje geven aan een kankerpatient en vervolgens een schattig Dorapleistertje plakken op de tumor. Zolang die tumor in het land niet op een goede manier is behandeld gaat er nooit sprake zijn van rust.

Dan dit argument. De jongeren die totaal niets hebben meegemaakt van die donkere dagen zijn nu volwassen en weten niets van die periode en je moet ze niet belasten met het verleden. Pardon? Wanneer deze Surinaamse jongeren niet de moeite nemen zich te verdiepen in een gebeurtenis die al ruim dertig jaar als een donkere schaduw over het land hangt en niet over het vermogen beschikken te beseffen wat goed of slecht is, dan is die eerder genoemde tumor klaarblijkelijk volledig uitgezaaid in onze maatschappij en is het land verdoemd en kan ik stoppen met schrijven.

De enige verklaring die ik voor deze paniekreactie kan geven is dat Rozendaal in de herfst van zijn leven toch oprecht is in zijn streven de waarheid aan het licht te brengen. Nu maar hopen dat hij spoedig zijn verhaal doet alvorens hij besluit een einde aan zijn leven te maken door zichzelf aan zijn jockey op te hangen.


http://www.eenvandaag.nl/buitenland/40116/amnestie_voor_bouterse

Soldaten eer

Ik kom uit een militair nest. Mijn grootvader heeft gevochten in de Tweede Wereldoorlog en een oom van me heeft gevochten in Korea. Daarnaast heb ik een paar ooms die als officieren en onderofficieren hebben gediend in het Surinaamse leger. En dan is er mijn vader.

Mijn vader was een Amerikaans beroepsmilitair die eind jaren zestig van de vorige eeuw in Duitsland was gestationeerd alwaar hij mijn moeder leerde kennen. Nadat zijn diensttijd in Duitsland erop zat, kreeg hij orders terug te keren naar Amerika. Echter niet alvorens op Duitse bodem liefdevol zorg te hebben gedragen voor de verwekking van uw toegenegen columnist.

Het was de periode van de Vietnamoorlog en mijn vader werd als onderofficier met duizenden andere Amerikaanse soldaten naar dat onbekende, godvergeten land gestuurd om te gaan vechten. Gedurende de periode dat hij daar vocht, stuurde hij tientallen brieven naar mijn moeder welke zij ergens gedurende mijn tienerjaren aan mij overdroeg. Daar mijn vader rond mijn derde levensjaar vermist raakte in de oorlog, zijn deze brieven de enige band die ik met mijn vader heb en de enige manier om hem te leren kennen. Toen ik jonger was, had ik moeite met het beeld van mijn vader dat uit de brieven naar voren kwam. Inmiddels ben ik vele jaren ouder dan mijn vader was, toen hij die brieven schreef en ik herken veel van hem in mijzelf. Ik vecht tegen dezelfde innerlijke demonen waar hij tegen vocht en deel zijn voorliefde voor verboden vruchten en de duistere kanten van de menselijke ziel.

Mijn vader heeft mensen gedood. Veel mensen gedood. En in een schemerige oorlog als die in Vietnam was het niet altijd even duidelijk of degene die je had gedood daadwerkelijk de vijand was. Daarnaast heeft mijn vader in de oorlog beslissingen genomen die ter discussie stonden en die hem voor de krijgsraad hebben doen belanden. Mijn vader heeft zowel in zijn brieven als voor de krijgsraad altijd de verantwoordelijkheid voor zijn daden op zich genomen en nooit geprobeerd de schuld in andermans schoenen te schuiven of een zondebok te zoeken.

Wat een schril contrast met de oud-officieren en onderofficieren die we tijdens het 8 Decemberproces voorbij hebben zien komen draven. Op laffe wijze werd de verantwoordelijkheid afgewend op overleden strijdmakkers. Anderen konden zich zogenaamd niets voor de geest halen en weer anderen, waaronder de toenmalige bevelhebber, kwamen simpelweg nooit opdagen. Het zijn dezelfde mannen die de mond vol hebben over het herinvoeren van de dienstplicht die zelf te laf zijn om de verantwoordelijkheid op zich te nemen, openheid van zaken te geven of simpelweg aan te geven dat zij op de bewuste plek aanwezig waren. Als voormalige officieren zo laf zijn, kan ik me voorstellen dat men de dienstplicht wil invoeren. De beelden van deze schuinsmarcheerders en angsthazen zijn niet bepaald een wervingscampagne en tja, dan is de enige manier om jongeren onder de wapenen te krijgen middels de punt van een bajonet.

Voor een echte soldaat gelden zaken als eer, loyaliteit, discipline en integriteit. Mijn vader heeft in de Vietnamoorlog handelingen verricht die niet altijd de schoonheidsprijs verdienden. Maar ik ben trots om zijn zoon te zijn, omdat hij met rechte rug de verantwoordelijkheid op zich heeft genomen en bereid was de gevolgen van zijn daden te ondergaan. De vraag die de oud-militairen die tijdens het 8 Decemberproces zo een schijnvertoning hebben opgevoerd zichzelf moeten stellen is of hun zonen datzelfde van hen kunnen zeggen.

Kruiwagens

Toen ik bijna 2 decennia geleden met een koffer vol idealen en ethiek op Zanderij landde, was ik onthutst over de Surinaamse regelcultuur. Als je jarenlang in Nederland hebt gewoond, dan ben je gewend dat de meeste ambtenaren, winkelbediendes en collega’s gewoon doen wat er van ze wordt verwacht zonder dat je je hele agenda moet nabellen op zoek naar iemand die iets voor je kan regelen.

Al snel mocht ik ervaren dat wanneer je in Suriname keurig je beurt afwacht, de meest triviale zaken kunnen uitlopen op een drama of een lijdensweg. Zo vereist de bouw van een woning of een gebouw in Suriname letterlijk en figuurlijk een heleboel kruiwagens. Een oom bij de SWM. Een nicht op het hypotheekkantoor. De neef van de buurvrouw bij het CBB. Zelfs een oud klasgenootje die op één of andere obscure afdeling werkt bij het Ministerie van Openbare Werken moet worden ingezet om zaken gedaan te krijgen die anders als door een onzichtbare kracht worden vertraagd of simpelweg worden tegengehouden.

Twee jaar geleden kocht ik een woning in een mooie en rustige buurt te Uitvlugt. Het huis was enigszins verwaarloosd, maar ik zag in een oogopslag dat ik er een paradijsje van kon maken. Uiteindelijk is het paradijsje er inderdaad gekomen, alleen kon ik toen niet bevroeden dat de architect, de aannemer en andere betrokkenen mij eerst een reis door de hel zouden laten maken alvorens ik zelfs maar de contouren van mijn paradijsje zou kunnen zien. Ik kan een boek schrijven over de ellende en hoofdpijn waar je mee wordt geconfronteerd in de bouw. Ik had me voorgenomen alleen maar met gerenommeerde bedrijven te werken in de naïeve veronderstelling dat dit een garantie zou zijn voor kwaliteit en goed werk en zeker niet op de laatste plaats hoopte ik dat deze bedrijven de juiste kruiwagens hadden om zaken vlot gedaan te krijgen.

Aanvankelijk leek dit te lukken. De benodigde vergunningen, stempels en handtekeningen werden zonder al teveel hoofdpijn in orde gemaakt en warempel, mijn droomhuis is al zo goed als af. Ik begon er weer plezier in te krijgen en na de inrichting van de tuin en de aankomst van de meubels kon het aftellen beginnen. Dit aftellen moet echter geschieden met kaarslicht want een klein detail was nog niet in orde gemaakt. De EBS. Na weken aandringen kreeg ik uiteindelijk de offerte voor de aangevraagde verruiming van het stroomnet. Het was even slikken. Ik moest een dusdanig hoog bedrag betalen dat ik meende dat de EBS een kerncentrale voor mijn huis zou bouwen. Niettemin heb ik het bedrag gelijk betaald en verheugde ik me erop dat ik spoedig in een airco gekoelde kamer zou zitten en kon genieten van een ijskoud drankje uit de koelkast. Niet dus.

Ik heb iedereen die ik maar kende ingezet in een poging om mijn aansluiting in orde te krijgen, maar tevergeefs. Via enkele van mijn kruiwagens heb ik inmiddels begrepen dat de vereiste en door mij betaalde transformator nog niet eens is besteld door de EBS en dat dit nog een tijdje kan duren. Terwijl ik zwaar gefrustreerd wegrij van mijn onverlichte woning, passeer ik een grote pas in aanbouw zijnde Chinese supermarkt. Tot mijn verbijstering zie ik de EBS druk doende een transformator te installeren. Ik sla mijzelf voor het hoofd. De belangrijkste kruiwagen om zaken in Suriname gedaan te krijgen ben ik vergeten! 

Een kruiwagen met smeergeld.

Foute leraren

Sta mij toe een boute stelling te poneren: een flink aantal Surinaamse leraren is indirect verantwoordelijk voor de criminaliteit in het land. Voordat de Bond van Leraren (BVL) haar leden  oproept weer te gaan staken totdat ik deze stelling heb ingetrokken en een publiekelijk mea culpa heb uitgesproken, wil ik mijn stelling onderbouwen.

Ik heb een omschrijving van de bekwaamheidseisen voor een goede leraar kunnen vinden. Om te beginnen moet een leraar uitstekende vakkennis hebben die hij op een goede manier moet kunnen inzetten als hij met leerlingen werkt. Daarbij spelen pedagogisch inzicht, didactische vaardigheden en organisatorisch talent een grote rol. Hij zal altijd proberen het beste te halen uit al zijn leerlingen en instaat zijn goed te kunnen samenwerken met collega's, ouders van leerlingen en met onderwijsinstanties. Een goede leraar moet dus heel wat kennen en kunnen, waarbij een goede beroepsopvatting en beroepshouding essentieel zijn.

Wanneer wij deze eisen gaan stellen aan Surinaamse leraren kan een groot gedeelte van hen vermoedelijk thuis blijven. Niet dat dit een probleem voor hen zal zijn, want onder de bezielende leiding van de BVL lijkt het wel of ieder flut argument wordt aangegrepen om te kunnen staken en vroeg naar huis te kunnen gaan. Begrijp me niet verkeerd. Het vak van leraar is in Suriname ondergewaardeerd en er zijn een heleboel leraren die zich vol ijver en onbaatzuchtig inzetten voor hun leerlingen. Maar er wordt te vaak en te makkelijk gegrepen naar het stakingsmiddel. Het beroep van leraar is een edel beroep waar vroeger vol bevlogenheid voor werd gekozen. Nu kiezen studenten voor het vak omdat ze “tja, toch iets moeten studeren” en belanden ze ongemotiveerd voor de klas.

Vorige week konden we weer getuigen zijn van een nodeloze staking op HAVO II waarbij vanwege een geschil tussen de leraren en de directie leerlingen dagenlang verstoken bleven van onderwijs. Aangezien de leraren en de directie niet meer door één deur konden en niet meer met elkaar wensten te spreken, werd er een interim-manager aangesteld die als buffer zal dienen tussen de ruziënde partijen. Zeg maar een veredelde boodschappenjongen. Fraai voorbeeld voor de leerlingen. Hun eigen leraren die niet eens in staat blijken te zijn als geciviliseerde mensen met elkaar te communiceren. Vrolijk werd nog even bekendgemaakt dat de verloren dagen ingehaald zullen worden. En daar zit hem de angel. 


De leraren zijn altijd zo druk bezig met hun eigen besognes dat het niet tot hun doordringt dat het leven voor studenten ook geen rozengeur en maneschijn is. Velen komen uit gebroken gezinnen of worden thuis geconfronteerd met moeilijke economische omstandigheden. Anderen staan onder druk van leeftijdgenoten die vroegtijdig de schoolbanken hebben verlaten en ogenschijnlijk op een makkelijke manier veel geld verdienen. Op school worden ze geconfronteerd met ongeduldige en geïrriteerde leraren en wordt tegenspraak niet getolereerd. Veel van het lesmateriaal wordt afgewimpeld op ouders of de studenten zelf en veel leraren nemen niet de moeite om wat extra tijd te investeren in een “moeilijk” of langzaam lerend kind. Vervolgens misbruiken de leraren ten eigen bate ook nog eens hun recht op onderwijs en mogen ze als de staking voorbij is extra hard gaan buffelen om het lesmateriaal in te halen. Het gevolg is veel gefrustreerde, vroegtijdige schoolverlaters die zonder diploma’s vrijwel kansloos op straat belanden en voilà, de cirkel is rond. De volgende keer dat een leraar vloekend op school komt omdat er die nacht bij hem is ingebroken moet hij eens bij zichzelf te raden gaan of hij zich wel volledig inzet ten behoeve van zijn leerlingen om de aanwas van toekomstige crimineeltjes tegen te gaan.